Rhifyn 3 / Pasg 2017
Rhifyn Print

Rhifyn 3 / Pasg 2017

22·04·2017

Mae trydydd rhifyn O'r Pedwar Gwynt ar gael yn eich siop lyfrau leol ar y 29ain o Ebrill.

I dderbyn pob rhifyn print drwy'r post (Haf, Gaeaf, Gwanwyn) gallwch danysgrifio 
fan hyn neu anfonwch siec am £15 yn daladwy i 'O'r Pedwar Gwynt Cyf' ynghyd â'ch 
enw a'ch cyfeiriad at O'r Pedwar Gwynt Cyf, Blwch Post 91, Aberystwyth SY23 9AY.

I hysbysebu yn y rhifyn print nesaf anfonwch air at post@pedwargwynt.cymru

Rhifyn 3 / Pasg 2017, 48tt, £4.95, 275 x 370


Cynnwys
 

Dadansoddi

Cadarnleoedd yn y dychymyg: diffinio achub iaith / Richard Glyn Roberts

Gwlad ar ei chefn neu Cysur Job / Golygyddol

'Dwi isio fy iaith nôl': Sofraniaeth, senoffobia a'r Gymraeg / Emyr Lewis

Adroddiadau'r OECD ar addysg yng Nghymru / Philip Dixon

Dysgu mathemateg: Recorde = Donaldson + PISA / Gareth Ffowc Roberts

Tir hiraethus a llafur dychmygol: ffigyrau yn nhirluniau Kyffin Williams / Lloyd Roderick


Cyfansoddi

Dyddiadur myfyrdodau / Jan Morris a Twm Morys

Tair cerdd / Robert Lacey

Stori fer: 'Cerdded mewn cell' / Robin Llywelyn

Drama: 'Hogiau'r Band of Hope' / Wiliam Owen Roberts

  Ysgrif: 'Yfed te efo Austerlitz' / Mererid Puw Davies


Cyfweld

Cyfweliad: Trechu twpdra trwy greu / Gruff Rhys

Cyfweliad: Gwirionedd ac ystrydebau / Karl Ove Knausgård


Adolygu

Brwydro'n erbyn yr hunangofiant / Guto Dafydd

Rhwng y rhuo a'r brefu: cofiannu Carwyn James / Owen Martell

Kate Bosse-Griffiths: 'Torri i mewn i draddodiad' / Heini Gruffudd

Cofiwch Wentliane / O'r Pedwar Gwynt 

Rhwygo ffabrig cymdeithas: adolygu Pantywennol / Jane Aaron

Straeon byrion diweddar Caryl Lewis a Lleucu Roberts / Morgan Owen

Rhai o gyfrolau pêl-droed Ewro 2016 / Rhys Iorwerth


Colofnau

Yr awdur yn ei helfen: Baich y frenhines / Caryl Lewis

Socrates ar y stryd: Ffraeo a chymodi / Huw L Williams

Geiriau: Cofiannu Caerdydd / Dylan Foster Evans

Gwynt y Dwyrain: Torri Lawnt neu ynteu Ladd Gwair? / Mihangel Morgan

Croesair Morus Venti a'r 'Cofnod'

Mae O’r Pedwar Gwynt yn gyhoeddiad annibynnol. Mae pob tanysgrifiad a chyfraniad yn hynod werthfawr wrth geisio sicrhau dyfodol llewyrchus i’r cylchgrawn.

Dyddiad cyhoeddi: 22·04·2017

Yn ôl i frig y dudalen

Adolygu

Unwaith, roedd gwlad

Ned Thomas

Y mis hwn, hanner canrif yn ôl, daeth rhyfel Biafra i ben. Methodd yr ymdrech i sefydlu gwlad annibynnol i'r bobl Igbo (yn bennaf) yn ne a de-ddwyrain Nigeria. Parhaodd y rhyfel am dros ddwy flynedd a hanner, a lladdwyd o gwmpas…

Adolygu

Tir caled yr Elenydd

Angharad Penrhyn Jones

Ysbrydolwyd Hel y Mynydd (12 Ionawr 2020, S4C) gan y ffenomen sakte-TV yn Llychlyn: ‘teledu araf’. Yn 2009 darlledwyd rhaglen saith awr hynod boblogaidd ar y sianel NRK2 yn dogfennu siwrnai drên o Bergen i Oslo, prosiect a ddisgrifwyd yn y New Yorker fel ‘the iconic slow-TV programme’ ac a sbardunodd genre newydd. Enghraifft…

Cyfansoddi

Gwobr Stori Fer Tony Bianchi 2019

Geraint Lewis

Ro’n i wedi bwriadu ysgrifennu stori, wir i chi. Dyna oedd y syniad. Ro’n i’n teimlo’n weddol hyderus, yn gwybod am y diffiniad clasurol o orfod cael dechrau, canol a diwedd – er nid o anghenraid yn y drefn yna, chwedl Samuel Beckett.

Dadansoddi

Gwneud lle i’r enaid yn 2020

Huw L Williams

Mae pyrth dy fforest di, o wlad y Brutaniaid presennol, yn agored i’r eirias dân. Oni ddygwch ffrwyth yr awron, fe a’ch torrir rhag bod yn bobl.

Geiriau Morgan Llwyd yn Llyfr y Tri Aderyn (1653) yw y rhain, yn fynegiant o’r athrawiaeth a fyddai, yn ôl M Wynn Thomas, yn…

Cyfweld

‘Roedd y dyfodol wrth d’ymyl’

Ivan Krastev

Wrth i'w gyfrol ddiweddaraf gael ei chyhoeddi – The Light That Failed: A Reckoning (2019, gyda Stephen Holmes) – bu Eurozine yn cyfweld ag Ivan Krastev, un o ddadansoddwyr amlycaf y newidiadau mawr ar waith yn Ewrop ar hyn o bryd, gan gynnwys cysyniadau sydd ynghlwm wrth Brexit megis 'y mwyafrif dan fygythiad'. Dadleua Ivan Krastev a Stephen Holmes…

Adolygu

Yr angen am ffeminyddiaeth

Jane Aaron

Yn ôl rhagair Tegwen Morris, cyfarwyddwraig bresennol Merched y Wawr, ‘nid ffeministiaeth sy’n cael ei bortreadu’ yn y gyfrol hon ond ‘bywyd bob dydd’ menywod Cymru rhwng 1920 a 1960. Eto i gyd, yr hyn sydd yn debyg o daro darllenwyr yr 21g wrth iddynt droi tudalennau’r…

Dadansoddi

Nid darbwyllo ond llesmeirio

Keith Chapin

Cysyniad hynafol yw’r ‘aruchel’ a gafodd ei ddychmygu o’r newydd dro ar ôl tro. Hupsous yn yr hen Roeg, sublimis yn Lladin, sublime yn Ffrangeg a Saesneg, Erhaben yn Almaeneg: mae’n dynodi uchelder arbennig (neu’r safle oddi tano, sef ‘sub’ ‘limen’ – yn llythrennol, o dan drothwy). Roedd ‘arddull yr aruchel’ (stilus sublimus) â’i holl ddefnydd o drosiadau llachar, cymalau coeth ac ieithwedd gain, yn rhan…

Cyfansoddi

Fel na fydd y tatws yn rhewi

Grug Muse

Gan ymddangos mewn gofod diamser dechreuais siarad trwy fy nghlustiau yn y pnawn roeddwn eisiau diffodd y golau ond wyddwn i ddim pryd yn union roedd y golau am orffen canu roedd fy mreichiau wedi blino arwain yr unig beth y dois o hyd iddo o blith atgofion gorffennaf oedd yr offeiriad yn chwydu wedi’r priodasau ...