O’r Pedwar Gwynt

Ho-hym. Methu canolbwyntio o gwbl ar y dasg o’m blaen: pwrpas gwreiddiol dechrau ysgrifennu’r darn hwn yw cyfrannu at drafodaeth am ddiffyg unrhyw beth tebyg i ddiwylliant sinematig cadarn, llewyrchus a bywiog yn y Gymraeg. Yn hytrach, dyma fi’n edrych ar hen lun du a…

Hwyliau sydd fel petaen nhw’n adlewyrchu natur begynol y drafodaeth gyhoeddus. Rhan ohonof sydd eisiau bod fel y darlun poblogaidd o’r Brecsitwr pybyr – tynnu’r cwrlid dros ei ben, rhoi ei fysedd yn ei glustiau, ac ailadrodd y diwn gron y bydd popeth yn iawn,…

Mae ffiniau nifer fawr o wledydd Canolbarth Asia a’r Dwyrain Canol wedi symud dros y canrifoedd. Ac mae llawer o bobl y rhanbarth yn parhau i gondemnio imperialwyr Ffrengig a Phrydeinig am ffiniau a gaiff eu hystyried yn rhai ffug. Syria,…

Roedd hi'n adeg y cynhaeaf, a daeth llu o fedelwyr i Barcelona heb i'r awdurdodau sylwi bod dim anarferol ar y gweill. Ymunodd nifer o arweinwyr y dosbarth canol â'r gwrthryfel, yn eu plith y clerigwr Pau Claris, a gofir hefyd am iddo sicrhau…

Yn ei waith dylanwadol Cruising Utopia, mae’r theorïwr José Esteban Muñoz yn galw am ddealltwriaeth o fodolaeth hoyw â gyriad iwtopig yn ganolbwynt iddi. Mae e’n defnyddio 'criwsio' am ryw fel trosiad ar gyfer ei weledigaeth ef o’r modd y gallwn ddod i ddeall y potensial i gymunedau LGBT+ sy’n deillio o…

A yw'r sefyllfa yng Nghatalwnia heddiw yn Kafkaesque felly? Mae llywodraeth Sbaen fel petai'n dymuno iddi fod. Mewn cyfnodau cythryblus, mae llenyddiaeth yn llwyddo o bryd i'w gilydd i ddod o hyd i hollt ar sgrin fawr y newyddion, ac yn torri trwodd gan daflu rhywfaint…

Dwi wedi symud tŷ naw o weithiau yn ystod fy mywyd, ac ym mis Hydref, a minnau bellach yn byw yng Nghaerdydd ers deng mlynedd, fe fydda i’n symud eto. Rydw i a Tom wedi bod yn byw yn ein fflat…

Derbyniodd Gwyn Griffiths wobr gyfieithu Ostana yn yr Eidal, am ei waith yn cyd-olygu dwy flodeugerdd yng nghyfres Francis Boutle o ieithoedd llai-eu-defnydd Ewrop. Llenyddiaeth Llydaw yw testun y gyfrol gyntaf ac mae’r ail, The Old Red Tongue, yn gyfrol swmpus o ryw 1,000…

Mae tinc o euogrwydd yn poeni’r meddwl. Newydd ddychwelyd o Lydaw wedi wythnos o wyliau gyda pherthnasau – braf iawn. Bwyta’n dda, mwynhau’r traethau, trefi Pont-Aven, Pontivy, Concarneau a Landerneau. Cyngerdd egnȉol gan gôr meibion Tregunc yn canu caneuon y môr, arddangosfa fawr o waith Picasso, ac yn…

Bu farw fy mam yn yr oriau mân un bore crasboeth ym mis Gorffennaf. O’r ystafell ar Ward Alaw, Ysbyty Gwynedd, roeddwn i’n gallu gweld goleuadau ein pentref ni fel llygaid wedi cau ar lethrau’r foel.

Creadur prin oedd Tony Bianchi. Dyn yr ydw i’n falch o allu dweud i fi ei nabod e, rhyw fymryn o leia’, achos y peth am Tony oedd ’mod i’n gwybod mai nofio ar yr wyneb oeddwn i, o gymharu â’i allu rhyfeddol e i blymio i…

Ar ddydd Llun y Pasg 2014, roeddwn i yn y Caban ym Mrynrefail, yn holi Steve Eaves ar gyfer fy nhraethawd hir. Bwriad y traethawd oedd gofyn a oedd wedi cael sylw haeddiannol fel bardd. Wedi cael fy swyno ers…

Bob blwyddyn, mae dwy filiwn o deithwyr yn mynd trwy Gaergybi, porthladd fferi prysuraf-ond-un y Deyrnas Unedig, sydd hefyd yn rhan allweddol o briffordd fawr Ewropeaidd yr E22 sy’n ymestyn o Ddulyn i Fosgo a thu hwnt. Flina’ i byth ar y wefr o ddod yma.